Αμφίπολη

Σε μία απόσταση περίπου 100χμ από τη Θεσσαλονίκη, πηγαίνοντας προς την Καβάλα, πέρα από την γέφυρα του Στρυμόνα, μεταξύ χαμήλών λόφων, βρίσκονται τα ερείπεια της αρχαίας Αμφίπολης. Η Αμφίπολη ήταν χτισμένη σε ύψος 154 μ. σε ένα φυσικό οχυρό λόφο, από τους τελευταίους που κλείνουν το Παγγαίο, 5 χμ από τη θάλασσα, πάνω στην την ανατολική όχθη του Στρυμώνα, ακριβώς εκεί που εξέβαλλε από τη λίμνη του Αχινού, (η οποία τώρα έχει αποξηραθεί). Μια στροφή του Στρυμώνα προστάτευε τα δυτικά τείχη της πόλης. Ολόγυρα η θέα είναι μαγευτική. Στο βάθος ξεχωρίζει η θάλασσα η λυγερή γραμμή της Θάσου και ο κωνικός όγκος του Αγίου Ορους. Στα βορινά απλώνεται η πεδιάδα των Σερρών με τα βουνά της στο βάθος, ανατολικά ο επιβλητικός όγκος του Παγγαίου με τις χιονοσκέπαστες πλαγιές των Κερδυλλίων. Μεγάλο μέρος του λόφου , όπου ήταν χτισμένη η πόλη, το «ρείθρο του αγνού Στρυμόνος».

το δρόμο από τη Σερραϊκή ακτή προς την πόλη των Σερρών υπάρχει μια πινακίδα που οδηγεί σε εναν μακεδονικό τάφο. Δύο ακόμη τάφοι σώζονται στο λόφο δεξιά στο δρόμο. Ο ένας έχει συλλυθεί από αρχαιοκάπηλος αλλά ο άλλος περιείχε θαυμάσιες επιγραφές που σήμερα βρίσκονται στο μουσείο της Καβάλας. Συνεχίζοντας τη διαδρομή, άλλη μια πινακίδα προς τα αριστερά οδηγεί τον επισκέπτη στα αρχαία τείχη, και σε μικρή απόσταση μπορεί κανείς να δεί και τα υπολοιπα ερείπια των οχυρωματικών εργων. Τελευταίες ανασκαφές έφεραν στην επιφάνεια και ένα θαυμάσιο γυμναστήριο.

Μετά απο 300 μέτρα υπάρχει η διαστάυρωση για το σύγχρονο χωρίο της Αμφίπολης. Στον απέναντι λόφο υπάρχει ένα νεκροταφείο με πέτρινους τάφους, το οποίο πιθανότατα χτίστηκε κατά την ελληνιστική εποχή. Στο σύγχρονο χωριό μπορεί κανείς να βρεί ένα αφιέρωμα στον Τάτο, έναν Θεό των Θρακών αντίστοιχο του Ύπνου. Οι πινακίδες στη συνέχεια οδηγούν διαμέσου του χωριού στον κύριο αρχαιολογικό χώρο, στην ακρόπολη της αρχαίας πόλης. Τα κύρια ευρήματα που έχουν μέχρι τώρα κατά τις ανασκαφές δεν χρονολογούνται στην κλασσική περίοδο αλλά είναι πέντε εκκλησίες του 5ου και 6ου μ.Χ. αιώνα, τέσσερις βασιλικές και μία με εξαγωνική εσωτερική διάταξη. Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει μερικά από τα εξαιρετικά ψηφιδωτά που αναπαριστούν διάφορα πουλιά. Απο τα ψηφιδωτά άλλα είναι προστατευμένα από ξύλινα υπόστεγα και άλλα είναι ημι-μόνιμα καλυμμένα.

Λίγο παραπέρα βρίσκονται τα ερείπια ενός Ρωμαϊκού σπιτιού, και αυτό καλυμμένο για προστασία των ψηφιδωτών. Έχει, εκτός από τα ψηφιδωτά, πλακόστρωτη αυλή με ένα πηγάδι και ένα δωμάτιο με οροφή αψίδας, η οποία στην αρχή ήταν ασβεστοστρωμένη. Δίπλα στο σπίτι υπάρχει ένα ακόμη σπίτι το οποίο δεν έχει εξερευνηθεί πλήρως μέχρι αυτή τη στιγμή, και το οποίο έχει αγάλματα στη είσοδο. Τα αγάλματα κατά πάσα πιθανότητα ήταν αφιερώματα σε Θεούς. 100 μέτρα κάτω από αυτά τα κτίρια δεσπόζει ένα Ελληνιστικό σπίτι καλυμμένο με υπέροχες ζωγραφίες που έχουν σαφέστατα την ίδια τεχνοτροπία με αυτή που αποτέλεσε τη βάση για τη διαμόρφωση της πρώτης Πομπηϊκής τεχνοτροπίας. Μια λειψανοθήκη συνορεύει με μια βαθιά χαράδρα στα νοτιοανατολικά.