Αμφίπολη

Μακεδονία, 07/07/2010

Τεκμήριο της επίσκεψης του “Αποστόλου των Εθνών” στη Θεσσαλονίκη...


Της Μαρίας Μπέλλου

Στο πλαίσιο των ταξιδιών του για τη διάδοση του χριστιανισμού, ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, κηρύττοντας το ευαγγέλιο και διδάσκοντας το έργο του Ιησού. Σύμφωνα με την παράδοση, φεύγοντας βιαστικά, κυνηγημένος από τους Ιουδαίους, αναπαύθηκε σε μία πλαγιά στους πρόποδες του Κεδρηνού λόφου και δροσίστηκε από το νερό της πηγής που υπήρχε σε ένα σπήλαιο. Το αγίασμα του Αποστόλου Παύλου -στο οποίο επί αιώνες οι Θεσσαλονικείς προσέτρεχαν κάθε Δευτέρα και επί του οποίου οι ιερείς ανέπεμπαν ευχές- για πολλούς σήμερα παραμένει άγνωστο.
Ο χώρος όπου βρίσκεται το αγίασμα παραχωρήθηκε με σύμβαση, στις 26 Απριλίου 1875, από την ελληνική κοινότητα στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης (ΦΑΑΘ), με σκοπό τη δημιουργία κοιμητηρίων. Μετά την απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους, με την κωδικοποίηση των διαταγμάτων που αφορούσαν την ελληνική ορθόδοξη κοινότητα αναγνωρίστηκε η κυριότητα της αδελφότητας επί του αγιάσματος.
Η αδελφότητα περιέφραξε την περιοχή και αποφάσισε την ανέγερση ναΐδριου προς τιμήν του Αποστόλου Παύλου, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Ξενοφώντα Παιονίδη. Ο θεμέλιος λίθος τέθηκε στις 3 Μαΐου 1920 από τον παναγιότατο μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Γεννάδιο, ενώ η ανοικοδόμηση περατώθηκε υπό την επίβλεψη επιτροπής, η οποία ορίστηκε από το διοικητικό συμβούλιο της αδελφότητας. Τα εγκαίνια τελέστηκαν στις 10 Απριλίου 1922, Κυριακή του Θωμά. Κατά τη δεκαετία του ’70, η αδελφότητα παραχώρησε τέσσερα στρέμματα από την ιδιόκτητη έκτασή της για την ανοικοδόμηση μεγαλοπρεπούς ναού, ο οποίος αφιερώθηκε στον Απόστολο Παύλο και σήμερα δεσπόζει στην περιοχή.

Ανεκτίμητος θρησκευτικός θησαυρός
Το όραμα που είδε ο Απόστολος Παύλος ενώ βρισκόταν στην Τρωάδα και αφορούσε έναν άνδρα Μακεδόνα ο οποίος τον παρακαλούσε “διαβάς εις Μακεδονίαν, βοήθησον ημίν” τον έκανε να αλλάξει την περιοδεία του. “Δεν πήγε εκεί που σήμερα θέλουν να λένε ότι είναι Μακεδονία. Πέρασε στη Σαμοθράκη και από εκεί στην Καβάλα, στους Φιλίππους, όπου συνάντησε τον Τιμόθεο. Πέρασε από την Απολλωνία, όπως διαβάζουμε, από την Αμφίπολη, και ήρθε στη Θεσσαλονίκη. Εδώ λένε οι Πράξεις των Αποστόλων ότι έμεινε τρία Σάββατα και ότι κήρυξε στη συναγωγή των Εβραίων. Οι ερευνητές βέβαια λένε ότι ίσως πέρασε από τη μονή των Βλατάδων, γι’ αυτό υπάρχει και το βήμα εκεί. Εδώ, στον Άγιο Παύλο, ήταν το ανατολικό μέρος όπου έμεινε, εκτός των τειχών, ο Απόστολος Παύλος υπό τον φόβο των Ιουδαίων”, λέει ο πατήρ Νικόλαος, που πραγματοποιεί τις λειτουργίες στον σύγχρονο ναό του Αγίου Παύλου, στον ομώνυμο δήμο. Και συμπληρώνει: “Δροσίστηκε από την πηγή του βουνού και γι’ αυτό και είναι και το αγίασμα του Αποστόλου Παύλου. Από το 1922 και μετά δεν μπορείτε να φανταστείτε τι γινόταν ανήμερα της εορτής του. Όλη η Θεσσαλονίκη ερχόταν, όχι μόνον οι ντόπιοι”.

“Ηθική, όχι οικονομική κρίση”
Το γεγονός ότι η ύπαρξη του αγιάσματος του Αποστόλου Παύλου παραμένει άγνωστη για πολλούς Θεσσαλονικείς στεναχωρεί τον πατέρα Νικόλαο αλλά και τα μέλη της ΦΑΑΘ. “Το έργο του Απόστολου Παύλου είναι γνωστό στην οικουμένη. Δυστυχώς, στις μέρες μας η επαφή του λαού με την εκκλησία είναι επιφανειακή”, λέει ο πατήρ Νικόλαος. Στην ερώτησή μας τι μήνυμα θα περνούσε σήμερα ο Απόστολος των Εθνών, εμφανίζεται κατηγορηματικός: “Να παραμερίσει ο καθένας τον ατομικισμό του, την πλεονεξία, τον καταναλωτισμό και τον υπερκαταναλωτισμό για τον εαυτό του. Να δούμε τον πλησίον, γιατί μέσα από τον πλησίον περνάμε στον Θεό. Αυτό πληρώνουμε σήμερα: τον ατομισμό. Αυτό πληρώνεται. Δεν τιμωρεί ο Θεός. Αυτοτιμωρούμαστε όλοι μας. Δεν βρισκόμαστε εν μέσω οικονομικής κρίσης. Έχουμε ηθική κρίση. Η κρίση που περνάει σήμερα η κοινωνία μας είναι κρίση συνειδήσεως. Ο καθένας μας δεν κάνει διάλογο με τη συνείδησή του. Φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς. Αυτό είναι το πρόβλημα”. Η ύπαρξη στον δήμο Αγίου Παύλου τριών ναών κι ενός αγιάσματος, αφιερωμένων στον Απόστολο των Εθνών, υποδεικνύει τα ίχνη της φυγής του Αποστόλου Παύλου από τη Θεσσαλονίκη.